اولین بار که جاذبه و زیبایی آسمان و کهکشان مرا در خود فرو برد، اردوی مدرسه در مقطع ابتدایی یا همان دوره اول بود به افلکنمای نیمه کاره خیام.
اردوهای مدرسه چندان برای من جذاب نبودن اما همین که برای ساعتی از نظم و قانون مدرسه و کلاس درس دور می‌شدیم و کمی با هم‌کلاسی‌ها فرصت شادی داشتیم، برایم کافی بود. ولی این سفر کوتاه به آسمان با تمام اردوها برای من تفاوت داشت.
در فضای افلاکنما که آن زمان هیچ درکی از معنای آن نداشتم با جهان شگفت‌انگیز آسمان و ستاره‌ها آشنا شدم. تصاویری خیره‌کننده از کهکشان وسیع و گسترده که مهم‌ترین ستاره‌ها و صور فلکی را در سقفی گنبدی شکل به نمایش گذاشتند، تمام هوش و حواس من را درگیر کرد. همین تجربه کوتاه ولی عمیق باب آشنایی من با نجوم را باز کرد. اگر شما هم به نجوم علاقه دارید یا برای بازدید از آرامگاه خیام برنامه‌ریزی کرده‌اید، حتما بازدید از افلاک نمای خیام را هم در لیست برنامه‌های تفریحی خود قرار دهید.
افلاک نما چیست؟
فضایی کروی و مسقف است که سعی دارد فضای آسمان را شبیه‌سازی کرده و به کمک نوافکن‌ها، عدسی و دیگر تجهیزات نوری تصاویری زیبا از وقایع نجومی و تمام آنچه در کهکشان رخ می‌دهد را به علاقه‌مندان نشان دهد.
در واقع می‌توان گفت افلاک نما نقش یک سفینه فضایی را دارد که شما روی صندلی آن و در زمانی کوتاه به نقاط مختلف فضا سفر کرده و ستاره‌ها و اجرام آسمانی را نظاره می‌کنید.
جالب است بدانید اولین افلاکنمای جهان در آلمان و در سال ۱۹۲۳میلادی ساخته شد. تا امروز شاید بیشتر از ۳۰۰۰ مجموعه مختلف در نقاط دنیا ساخته شده است که قطر گنبدی شکل آن یکی از ویژگی‌های مهم برای ساخت مجموعه است که میان ۵ تا ۲۳ متر متفاوت است. بد نیست بدانید در میان این تعداد افلاک نما در دنیا فقط ۵۰ گنبد افلاک نما قطری بیش از ۲۰ متر دارند.
تاریخچه و امکانات افلاک نمای خیام
پروژه بزرگ و مهم افلاک نمای خیام از سال ۱۳۷۷ و با هزینه فردی خیر شروع شد ولی متاسفانه به دلایل متعدد، ساخت این افلاک نمای عظیم بیش از دو دهه طول کشید و درنهایت در سال ۱۳۹۷ افتتاح و کار خود را به طور رسمی شروع کرد.
این مجتمع فرهنگی زیربنایی حدود ۲ هزار و ۸۸۹ مترمربع دارد که در سه طبقه احداث شده است. از این وسعت حدود ۲ هزار و ۸۰۰ مترمربع سقف محصور، ۳۷ مترمربع رواق کناری و ۵۲ مترمربع هم به کنسول و سردر ورودی اختصاص داده اشده است.
نکته مهم در ساخت افلاک نمای خیام، قطر گنبد است که با اندازه حدود ۲۳ متر آن را به یکی از بزرگترین نمونه‌ها در خاورمیانه تبدیل کرده است.
در این گنبد وسیع و زیبا با ظرفیت ۴۲۰ نفر می‌توانید در میان تصاویری جادویی و خیره‌کننده از ماه و خورشید گرفتگی، شفق‌های قطبی، حرکت سیاره‌ها و دیگر تصاویر مربوط به اجرام آسمانی گم شوید.
البته این مرکز بخش‌های دیگری را هم در خود جای داده است که می‌توانید بعد از سیاحت در فضای بی‌کران آسمان به موزه قلب دکتر صادقی، موزه علم و موزه سفالینه، کتابخانه وهم‌چنین پژوهشکده اخترفیزیک هم سر بزنید و گردشی به یاد ماندنی در این افلاکنما نیشابور را تجربه کنید.
آشنایی بیشتر با زیبایی های افلک نمای خیام در نیشابور
نیشابور را همه با خیام می‌شناسند. همان فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و شاعر قرن پنجم هجری که جایگاه ویژه‌ای در میان دانشمندان دارد. پس چه جایی بهتر از حوالی آرامگاه خیام برای احداث یک افلاک نمای عظیم و بسیار زیبا!
افلاکنمای نیشابور یا همان افلاک نمای خیام در فاصله ۸۷۶ متری از آرامگاه خیام سر به آسمان کشیده است که برای سبک معماری آن از سبک آرامگاه خیام، سبک کاروانسراهای دوره سلجوقی مربوط به عصر خیام و افکار و دانش حکیم در نجوم الهام گرفته شده است.
فضای بیرونی گنبد با کاشی های آبی تزیین و میان ؟ در برگرفته شده است. رنگ سبز درختان در کنار رنگ آبی گنبد و خای محوطه منظره‌ای چشم نواز ایجاد کرده است که قدم زدن‌های عصرگاهی در کنار خانواده را بسیار دلپذیرتر می‌کند.
